Melek yatırımcılar dünyanın her tarafında startup ekosistemlerinin en önemli aktörlerinden birini oluşturuyor. Hem kurumsal paranın riske giremeyeceği erken aşamada yeni girişimlere can suyu kıvamında finansman sağlıyor, hem de girişimcilere yol göstericilik yapıyor, bilgi birikimi ve deneyimlerini paylaşıyorlar. Ülkemizde de melek yatırımcılık konusunda artan bir ilgiyi gözlemliyoruz. Benim de içinde bulunduğum bir grup insan, hem zamanlarının, hem de paralarının bir bölümünü bu ekosistemin gelişmesi için harcıyor ve bunu klasik bir yatırımcı mantığının ötesinde, yenilikçi ve yaratıcı bir ekonomiye destek verme misyonu ile yapıyorlar.
Bu çerçevede kendi deneyimlerim ve gözlemlerimden yola çıkarak, melek yatırımcılıkla ilgilenen ve bu işe nereden başlarım diyenlerle önerilerimi paylaşmak, hatta zihninde bu fikirle gezenleri cesaretlendirmek istedim. Melek yatırımcıların hem sayısının, hem de kalitesinin artmasının, ekosistemin genel başarısında çok ciddi bir itici güç olacağına, yüksek bir kolektif etki yaratacağına inanıyorum. Türkiye’de ne kadar çok deneyim, bilgi birikimi ve akıllı para bu ekosisteme akarsa, ilerleyen yıllarda o kadar çok ulusal ve global başarı öyküsü çıkarabiliriz.
Ekosistemin bugünkü görüntüsüne baktığımızda, üç ayrı melek yatırımcı kategorisi gözlemliyorum. İlk grupta daha önce bir startup kurmuş, büyütmüş ve bu alemin jargonu ile iyi bir “exit” yapmış melek yatırımcılar var. İkinci grup, yine kendi işinin sahibi ama daha çok geleneksel endüstrilerde iş yapmış, para kazanmış ama bu ekosisteme yatırım yapmak isteyenlerden oluşuyor. Bir de benim gibi kurumsal hayatta kariyer yapan ve profesyonel deneyimlerini yeni nesil girişimcilerle paylaşmaya hazır olan farklı bir kitle var. İlk grup zaten bu alemin içinden geldiği için konulara hakim ama ikinci ve üçüncü grupta iseniz, aşağıda paylaştığım önerilerin işinize yarayacağı umuyorum.
Ekosistemi iyi tanıyın. Bu işe girerken tüm resmi görmek önemli. Kuluçka merkezleri, melek yatırım ağları, risk sermayesi şirketleri, hızlandırıcı şirketler ve platformlar, üniversitelerin teknoloji transfer ofisleri, teknokentler gibi birçok oyuncuyu ve genel resimde oynadıkları rolü anlamanın çok faydalı olacağına inanıyorum. Bunu ya bu alemi iyi tanıyanlardan, ya da konu ile ilgili yazı ve raporlardan öğrenebilirsiniz.
Bir Melek Yatırım Ağına Katılın. Özellikle başlangıç aşamasında bu işi tek başınıza yapmaya çalışmayın. İyi çalışan bir melek yatırım ağı, sizin bu yeni dünyaya adaptasyonunuzu çok kolaylaştıracaktır. Bu sayede hem karşınıza elenmiş girişimciler çıkar, hem teknolojik ve finansal analizde diğer melek yatırımcıların kolektif aklından yararlanırsınız, hem de uluslararası ağlarda, yatırım olanaklarınız Türkiye ile sınırlı kalmaz.
Mentorluk Yapın. Girişimleri ve girişimcileri tanımanın, hem yeni şeyler öğrenip, hem de bilgi ve deneyimlerinizi paylaşmak için en etkin yollardan biri mentorluk. Bunu ya belli üniversitelerin kuluçka merkezlerinde, ya özel hızlandırma platformlarının içinde ya da yeni, yeni oluşmaya başlayan mentorluk ağlarının içinde yapabilirsiniz. Kendi deneyimime dayanarak, her bir mentorluk görüşmesinin, sizi biraz daha startup ekosisteminin bir parçası yapıp, girişimcileri daha iyi anlayıp, tanımanızı sağlayacağını söyleyebilirim.
Doğru Etkinliklere Katılın. Evet, birçok konuda bir etkinlik enflasyonu var, katılıyorum. Ama bu konudaki bilgi dağarcığını geliştirmek için doğru etkinlikleri bulursanız, ısınma sürenizi kısaltırsınız. Örneğin Türkiye’de Startup Istanbul, Avrupa’da Noah ilk aklıma gelen ve faydalı olabilecek etkinlikler. BKM’nin Fintech ile ilgili eğitimleri uzmanlaşma konusunda iyi bir örnek. Bu konuda kendi araştırmanızı da yapıp, hedef etkinlikleri belirleyip, yıllık bir plan yapmanın çok faydalı olacağına inanıyorum.
Deneme-Yanılmaya Hazır Olun. Sonuçta startup aleminin temel karakteristiklerinden birini deneme-yanılmaya açıklık oluşturuyor. Siz de kervana katılın ve ilk yatırım seçimlerinizi mükemmel olmasını beklemeyin. Her işte olduğu gibi, bu işte de doğru sezgiler ve deneyim zamanla oluşacaktır. Siz bir an evvel yola çıkın, yatırımın geri dönüşü konusunda bir şey söyleyemem ama çok heyecanlı ve öğretici bir yolculuk olacağını garanti edebilirim.
Elinize sağlık, çok güzel bir özet yazı olmuş. Melek yatırımcı iş fikrine ve iş planına yatırımın yanında kuruculara yani insana da yatırım yapıyor. Benim de birkaç kere melek yatırıma niyetlenip yatıramama nedenim bu oldu. Sanırım başarılı bir melek olmak için insan sarrafı da olmak gerekiyor.