Dijital Dönüşümü Hayata Geçirmek
“Hayata geçmeyen vizyon halüsinasyondur.” Sıra dışı bilim ve iş insanı Thomas Edison bu yalın ifade ile iş hayatında kağıt üzerindeki planları hayata geçirmenin kritik önemini çok güzel anlatmış. Şu ana kadarki kariyerim boyunca ben de, eski çalıştığım şirketin global CEO’su da dahil, bir çok üst düzey yöneticinin meramını anlatmak için bu sözü alıntıladığına şahit oldum. Yapabilmenin öneminin altını çizenler elbette ki Edison ile bitmiyor. Yine tanınmış yönetim gurusu Ram Charan “Execution; Discipline of Getting Things Done” adı kitabında başarı ile başarısızlık arasındaki farkı organizasyonların hayata geçirebilme becerisine bağlıyor ve üst yönetimin kulağına asıl başarının yapmaktan geçtiğini fısıldıyor. İcraat konusuna ve önemine değindikten sonra bir başka önemli konuya, Dijitalleşme kavramına, göz atalım istiyorum.
Son zamanların en önemli trendlerinden biri kesinlikle Dijitalleşme ve buna paralel olarak şirketlerin Dijital Dönüşümü. Özellikle Facebook, UBER, gibi dijital doğmayan ama zamanın getirdikleri ile dijital şirkete dönüşmesi gereken geleneksel ekonomiye ait kurumların hemen hemen hepsinde ya bir dijitalleşme ajandası var ya da şu an itibari ile oluşuyor. Bu şirketlerin bir kısmında global danışmanlık şirketlerine yaptırılmış ve hayata geçmeyi bekleyen çok kapsamlı ve ayrıntılı strateji çalışmaları bulunuyor. Dijital bir vizyon ve stratejiye sahip olmak ya da oluşturmak için çalışmak kesinlikle ilk ve doğru adım ama daha önce de söylediğimiz gibi en başarılı dijital şirket vizyonu bile hayata geçmeyince güzel bir hayal olarak raflarda kalıyor. Ben, hem kendi deneyimlerim, hem de gözlemlerim çerçevesinde başarılı dijitalleşmenin kritik başarı faktörleri neler olabilir, sizinle paylaşmak istiyorum.
CEO İradesi. Bu işin arkasında CEO’nun olması ve bu iradenin tüm organizasyon tarafından görülmesi, hissedilmesi gerekiyor. Burada CEO için ilk ve en önemli adım, öncelikle kendisine direkt bağlı kişileri bu vizyona inandırmak ve dijital stratejinin ana hatlarını onlarla ve bu işin uzmanı danışmanlarla beraber oluşturmak.
Dijital Dönüşüm Organizasyonu. Bu işi ciddi yapmak isteyen her kurumda küçük de olsa bir dijital birimin kurulması ve iş ile teknoloji yönetimi arasında bir köprü vazifesi görerek, uygulamayı hızlandırması, proje yönetimi ve koordinasyonu yapması gerekiyor. Böyle bir organizasyonda en kilit fonksiyon , Chief Digital Officer (Dijital Dönüşüm Lideri) adlı yeni rolden oluşuyor. Bu iş tanımı hem işten, hem de teknolojiden anlayan birisinin teknoloji kullanımını destek veren düzeyden, rekabetçilik silahı düzeyine çıkarmasını içeriyor. Bu rolü tam zamanlı olarak istihdam etmeyi pahalı bulan kurumlar için dönemsel yönetim çözümleri de bir alternatif olarak öne çıkıyor. Yine böyle bir birimde proje yöneticilerine ve yeni teknoloji uzmanlarına gereksinim oluyor.
Dijital Dönüşüm Uygulama Programı ve Bütçesi. Oluşturulan ve üst yönetim ekibi tarafından içselleştirilen vizyon ve stratejinin, Dijital Dönüşüm Organizasyonu tarafından net ve olabildiğince basit bir programa dönüşmesi gerekiyor. Bu program çerçevesinde dönüşüm alanları ve onların altındaki ana projeler belirlenmeli ve hem ana program, hem de alt proje ekipleri oluşturulmaya başlanmalı. Tabii bu uygulama planını yapabilmek için bir dijital dönüşüm bütçesi belirlenmeli ve kaynaklar, dijital önceliklere göre dağıtılmalı.
Dijital Dönüşüm Yönetişimi. Bu işin ana sponsoru zaten CEO olmalı demiştik. Doğru karar vericiler ile en üst düzey karar ve destek organı olacak bir Yürütme Kurulu oluşturulmalı. Bu kurula ana fikir ve projeleri götürecek, projenin genel işleyişini takip edecek ve iletişimini kuracak bir Ana Program Ekibi kurulmalı. Bu ekibe Dijital Dönüşüm Lideri (CDO) liderlik etmeli ve ekibin yapısında organizasyondaki her önemli birimin temsil edilmesine, IT ile IK’nın Dijital Dönüşüm Lideri’nin ana destekçileri olmasına dikkat edilmeli. Bu yapıya bağlı çalışacak ve özellikle kilit projeler için kurulacak proje ekipleri olmalı ve ana program ekibinden ilgili kişiler bu proje ekiplerine liderlik etmeli. Tüm bu yönetişimdeki her toplantının frekansı, ajandası ve katılımcıları net olmalı ve aksiyonlar muhakkak kağıda dökülüp, amansızca takip edilmeli.
Şirket Tabanını Kazanmak. Her değişim program gibi dijital dönüşümün de tepeden başlaması ve aşağıya doğru inmesi kritik öneme sahip. Ancak bununla beraber organizasyonun geri kalanını da değişime inandırmak ve hem akılları, hem kalpleri kazanmak büyük önem taşıyor. İşte bu noktada Yürütme Komitesi ve Ana Program Ekibi ile beraber çalışacak bir değişim gönüllüleri ekibi kurarak, değişimi organizasyonun kılcal damarlarına taşımak gerekiyor. Bu gönüllüler hem değişimi yayıyor, hem de program yönetimine çok değerli geribildirimleri ve yeni fikirleri taşıyor.
Dijital dönüşümü hayata geçirmek konusunda altını çizeceğim son nokta da değişimi sürekli ve kalıcı kılmak. Bu da ancak değişimi hem kültürün, hem de organizasyon yapısının kalıcı bir parçası haline getirerek başarılabiliyor.
NOT: Bu yazı HBR Türkiye Blog’da yayınlanmıştır.
