Makaleler

Nedir bu, yenilir mi, içilir mi? Ne yenilir, ne içilir ama bir şirketi orta ve uzun vadede başarılı kılan esas unsur şirket kültürüdür. Tanımlamak kolay mı, değil. Strateji desen değil, organizasyon desen değil, iç politikalar, uygulamalar belki ondan doğuyorlar ama onlar da tam olarak değil. İnsanlarının genel hali, davranışı, yaklaşımları kültürle biçimleniyorlar ama bu da daha ziyade bir sonuç, sebep değil. Aynı toplumsal kültür gibi yazılı olmayan işaretleri, dili, ilkeleri, değerleri var. Şirketi bir insana benzetirsen çekirdek karakter ve değerler sistemi diyebiliriz belki. Ne zaman oluşuyor diye bakarsak, çoğu şirkette kuruluşa kadar gideriz. Geçen gün bir eğitimde öğrendiğim gibi, insanların çekirdek karakteri de büyük çoğunlukla 0-4 yaş arası oluşuyormuş, bir paralellik var yani. Kurucular bir ruh üflüyorlar şirkete, o çekirdek DNA’yı oluşturuyor ama ilerleyen zamanda çok karmaşık bir yönetim, çalışan, çevre etkileşimi ile gelişiyor, değişiyor bu yapı. Yaşayan bir organizma ama kolayca kontrol edilemiyor ve boyunduruğa alınamıyor. Her türlü değişim önce kabulle başlayabiliyor ancak.

Liderin en önemli görevlerinden biri şirket kültürünü iyi anlamak ve sağlıklı analiz edebilmek. Korunması gereken taraflarını en agresif şekilde korumak, kısa vadeli başarılara, kazanca kültürü asla feda etmemek. Sağlıksız veya zaman içinde sağlıksızlaşmış taraflarını da -eğer varsa- tespit ettikten sonra çok iyi hazırlanmış bir stratejik değişim programı ile dönüştürmek üzerinde çalışmak. İçeriden gelen liderlerin genelde bilmek ve anlamak tarafında, dışarıdan gelenlerin de tespit ve değiştirme perspektifi konusunda genelde avantajları oluyor. Her türlü paydaş lideri kültürün bir numaralı uygulayıcısı, sahiplenicisi olarak görmek istiyor, bunu göremediği zaman kafalar ve uygulamalar karışıyor. Kültürü ile uyumlu bir stratejisi, stratejisi ile uyumlu bir organizasyonu, ve ortak değerlerle biçimlenmiş bir icraatı olan şirketleri durdurmak kolay olmuyor, er ya da geç hak ettikleri yere geliyorlar. Tabii iş öyle bir şirketi ve şirket kültürünü yaratabilmekte…